پست در ایران سابقه دیرینه‌ای دارد، تاجایی‌که نخستین تشکیلات پستی در جهان توسط ایرانیان در چند هزار سال پیش راه‌اندازی شد. از همان زمان هم اهمیت راه‌ها و انتقال مرسولات و محموله‌ها برای روسای کشورها و دولت‌ها مشهود بود. در نتیجه همین دیدگاه راه شاهی که بیش از 2600 کیلومتر طول داشت ایجاد شد تا ایران بتواند به‌راحتی به مدیترانه دسترسی داشته باشد.
در چند دهه گذشته با وجود رشد فناوری اهمیت بستر و ظرفیت‌های پست دوچندان شده و نقش تشکیلات چاپک پستی در رشد اقتصاد و تسریع تجارت دیجیتال بسیار مورد توجه قرار گرفته است. از همین رو گفتگویی با رمضانعلی سبحانی‌فر مدیرعامل شرکت ملی پست ایران ترتیب دادیم تا به فعالیتهای پست در جهت رشد تولید و بهبود وضعیت اقتصادی نگاهی داشته باشیم.
صبح ملت: ظرفیت و پتانسیل پست در تقویت اقتصاد و رشد تجارت دیجیتال را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
پست در طول تجارت الکترونیک است. امروز در دنیا، لجستیک نباشد تجارت الکترونیک معنا پیدا نمی‌کند و بهترین شبکه لجستیک در دنیا شبکه پستی است. یک شبکه زنجیره‌واری که تا دل روستاها ارتباط برقرار کرده است. در کشور ما از دیرباز بوده و امروز هم این شبکه وجود دارد که به‌عنوان قوی‌ترین شبکه ارسال مرسولات در ایران شناخته می‌شود. فلذا پست می‌تواند باتوجه‌به پتانسیل این شبکه می‌تواند در طول تجارت الکترونیک باشد.
تجارت الکترونیک می‌تواند دست واسطه‌ها را قطع کند و ارزش افزوده برای تولید کننده و کاهش هزینه برای مصرف کننده ایجاد کند. درواقع کالا مستقیم از تولید کننده به مصرف کننده و بدون واسطه ارسال می‌شود. پست می‌تواند حد واسط آنها قرار بگیرد. پست با ایجاد ارزش افزوده برای تولید کننده و کاهش هزینه برای مصرف کننده و با توسعه هر چه بیشتر پتانسیل مهمی برای بازی کردن نقش کلیدی در بهبود تولید دارد. ما به‌واسطه قدرت پست، توانستیم کارخانجاتی را از ورشکستگی نجات دهیم.
صبح ملت: چگونه پست باعث نجات کارخانه‌ها از ورشکستگی شد؟
باتوجه‌به استفاده از ظرفیت تجارت الکترونیک و پست هم نقدینگی تولیدکنندگان به لحاظ خرید مستقیم و پرداخت نقدی افزایش پیدا می‌کند. هم با کاهش هزینه‌های سرباز، ارزش افزوده بیشتری را فراهم کرده است. در‌نتیجه کارخانه از ورشکستگی نجات یافته و همچنین توانسته به افزایش تولید دست پیدا کند.
در بخش‌های کشاورزی هم این اتفاق می‌تواند رخ دهد. هم اکنون نیز بخش از استارت‌آپ‌ها در این زمینه حضور پیدا کردند که به شناسایی فعالیت‌ها و ظرفیت تولید محصولات روستاها پرداختند. این توانایی‌ها را می‌شود به جامعه شهری معرفی کنند تا خریداران از بستر پست و تجارت الکترونیک خرید خود را انجام دهند. از این طریق زنجیره تولید در روستا و مصرف در شهر بدون نیاز به حضور هیچ واسطه یا دلالی به‌راحتی ممکن می‌شود.
صبح ملت: وضعیت پست در خراسان رضوی چگونه است؟ برنامه‌های شما برای فعال کردن ظرفیت پست در استان چه بوده است؟
خراسان رضوی جزو نخستین استان‌هایی است که هم به‌واسطه تجارت الکترونیک و هم به لحاظ بستری نوینی که فراهم شده پیشرو است. نمونه این بستر راه‌اندازی پارک ارتباطات و فناوری اطلاعات در مشهد است که به‌عنوان یک پارک نمونه مطرح و در نوع خود از اولین‌ها است.
همین‌طور باتوجه‌به بخش‌هایی که استارت‌آپ‌های خراسانی فعالیت دارند می‌توان گفت استان خراسان در این زمینه‌ها نیز پیشرو است. امروز بیش از 40 درصد ترافیک پست از طریق تجارت الکترونیک و خریدهای اینترنتی است و حجم ترافیک ما نیز به لحاظ حجمی افزایش پیدا کرده،
مادر گذشته پاکت جابجا می‌کردیم؛ ولی امروز بسته‌های 20 تا 30 کیلویی را جابجا می‌کنیم. این باعث شده که ما توجه ویژه‌ای به زیر ساخت‌ها داشته باشیم. ناوگان توزیع شهری را تا 100 درصد افزایش دادیم. از ابتدای خرداد شرکت پست 400 دستگاه وانت و 40 دستگاه کامیون جدید وارد شبکه خدمات خود کرده است.
صبح ملت: به هر حال امروز پست با فناوری رابطه تنگاتنگی پیدا کرده. برنامه شرکت پست برای استفاده از فناوری‌های نوین چه بوده است؟
در بعد هوشمندسازی در پست به‌سرعت در حال تجربه تحولات جدیدی هستیم. راه‌اندازی هفت مرکز هوشمند تجزیه و مبادلات را به‌صورت مکانیزه در دستور کار است که در این چند ماه اخیر توانستیم 2 مرکز را راه‌اندازی کنیم و 5 مرکز دیگر نیز در دست اقدام است. درحالی‌که از بیست سال قبل از انقلاب بحث راه‌اندازی آنها مطرح بود، ان‌شاء‌الله در خراسان رضوی نیز تا پایان تیر ماه شاهد راه‌اندازی مرکز هوشمند تجزیه و مبادلات نیز خواهیم بود.
ما بستری در بحث تجارت الکترونیک برای دسترسی راحت‌تر مردم به نام ای‌بازار راه‌اندازی کردیم. علاوه بر ای‌بازار، روستا بازار را نیز فراهم کردیم که شهروندان می‌توانند از این بستر و فروشگاهی که در اختیار آنها قرار می‌گیرد محصولات‌شان را به فروش برساند.
از طرفی هم فروشگاه‌های دیگری که شامل بیش از ده هزار فروشگاه اینترنتی فعال هستند از گیت وی پست استفاده کنند و محصولات‌شان را عرضه کنند.
صبح ملت: خراسان رضوی با چند کشور هم مرز است. چشم انداز فعالیتهای بین‌المللی پست برای این استان به چه صورت است؟
می‌توان گفت بعد از تهران بیشترین حجم مرسولات ارسالی به خارج از کشور توسط خراسان رضوی انجام می‌گیرد. اما این اغنا کننده نیست و ما باید بستری پیشرفت آن را فراهم کنیم. در صدد عملیاتی کردن آن هم هستیم و رایزنی‌هایی داشتیم تا پست زمینی را به افغانستان، ترکمنستان و دیگر کشورهای همسایه راه‌اندازی کنیم. البته شرکت پست ایران برای دیگر کشورها مانند عراق ترکیه نیز چنین برنامه‌ای را در نظر دارد.
صبح ملت: توجه پست بیشتر روی پُست زمینی است؟ این دیدگاه مانعی برای رشد خدمات پست نیست؟
پست زمینی کم هزینه‌تر و راحت‌تر انجام می‌شود به مین دلیل در دستور کار ما قرار دارد. به جرات می‌توان گفت امروز ما نسبت به یک سال گذشته، حجم ارسال محصولات بیش از دو برابر به خارج از کشور افزایش پیدا کرده است. باوجود محدودیت‌های تحریمی و محدویت‌‌های خاصی که در هواپیمایی داریم، امروز بیش از 8 تن در روز ما محصولات را به خارج از کشور ارسال می‌کنیم.
صبح ملت: حجم مبادلات در گذشته چقدر بوده؟
قبلاً کمتر از چهار تن بوده؛ ولی در یک سال حدود 8 تن در روز مشغول ارسال محصول به خارج از کشور هستیم.
عبدالصمد حسینی - خبرنگار صبح ملت نیوز
http://sobhemelatnews.ir/fa/News/71767/رشد-دو-برابری-ارسال-مرسولات-پست-ایران-به-خارج-از-کشور