بزرگنمایی:

محصولات با ارزش افزوده پایین، بیماری مشترک کشورهای در حال توسعه


رئیس اولین کنفرانس ملی علم، فناوری و پیچیدگی اقتصادی با اشاره به عوامل مشکل‌ساز در اقتصاد گفت: نباید به علم و فناوری به عنوان کالای حاشیه‌ای و موضوع دست دوم نگاه کنیم.

به گزارش ایسنا، سید سروش قاضی نوری در اولین کنفرانس ملی علم، فناوری و پیچیدگی اقتصادی که امروز به همت مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور در دانشگاه الزهرا(س) به صورت آنلاین در حال برگزاری است، اظهار کرد: موضوع هدف این کنفرانس برای کشور دارای اهمیت جدی است. خام‌فروشی یا تمرکز بر ساخت محصولاتی که ارزش افزوده پایینی در زنجیره ارزش دارند، بیماری مشترک کشورهای در حال توسعه است.

وی ادامه داد: نشانه‌های این بیماری به شکل‌های مختلفی دیده می‌شود. خام فروشی در معدن، تبدیل گاز به محصولات ساده و با ارزش افزوده نسبتا پایین در پتروشیمی، وابستگی شدید به بذر گران قیمت خارجی، وابستگی به نژاد و واکسن و حتی در بعضی موارد خوارک خارجی در بخش دام و طیور، نمونه‌هایی از این عارضه هستند که کشورهای در حال توسعه و به ویژه کشور ما را تحت تاثیر جدی قرار می‌دهند.

قاضی‌نوری افزود: تحقیق و توسعه، همکاری مستمر بین بنگاه‌های اقتصادی و نهادهای حوزه علم و فناوری، سرمایه‌گذاری بر افزایش قابلیت‌های استراتژیک در بنگاه‌های اقتصادی، بخش مهمی از نسخه قابل تجویز برای درمان این بیماری منابع‌کاه و فرساینده برای کشور است.

رئیس کنفرانس ملی علم، فناوری و پیچیدگی اقتصادی با بیان اینکه اگر با این نگاه به این مسئله نگاه کنیم، علم و فناوری نوش‌داروی این بیماری می‌شود، گفت: با این نگاه، دیگر به علم و فناوری به عنوان کالای حاشیه‌ای و موضوع دست دوم نگاه نمی‌کنیم. اگر این را بپذیریم و بر این مبنا برای پیشرفت اقتصادی و ایجاد و توسعه در بنگاه‌های اقتصادی برنامه‌ریزی‌ کنیم، نیازمند معاینه دقیق وضعیت بخش‌های مختلف اقتصادی و چارچوبی برای اولولیت‌بندی و برنامه‌ریزی بخش‌های مختلف هستیم.

وی یادآور شد: چارچوب پیچیدگی اقتصادی یا به عبارت بهتر رویکرد پیچیدگی اقتصادی، نگرش و ابزار لازم برای این امر را در اختیار ما قرار می‌دهد. رویکرد پیچیدگی اقتصادی با استفاده از نقشه فضای محصول سعی می‌کند ترسیم مسیر توسعه و شکوفایی اقتصادی کشورها را ممکن کند و بر پایه این مسیر، قادر خواهیم بود برای انباشت فناوری در کشور در راستای قابلیت‌های موجود، برنامه‌ریزی کنیم.  

قاضی نوری گفت: مطالعات اخیر نشان داده است که کشورهای در حال توسعه، از تمرکز بر محصولات با ارزش افزوده پایین، دست کشیده‌اند و به سمت محصولات با فناوری پیچیده حرکت کرده‌اند. در این مسیر برای کشور ما، انتخاب صنایعی که همسو با قابلیت‌های کشور باشد، می‌تواند به ما کمک کند که از دام مشکلات حوزه اشتغال و صادرات رها شویم و کمک کند از صنایعی که ممکن است منابع ما را هدر دهد، دست بکشیم.

وی در نهایت اضافه کرد: کشور باید تلاش خود را به تولید و انباشت فناوری و دانش و مهارت در محصولاتی معطوف کند که دارای سه ویژگی اصلی باشند، اول اینکه از پیچیدگی بالایی برخوردار باشند، در راستای قابلیت‌های فعلی کشور قرار بگیرند و بیشترین نقش را در تولید در زنجیره ارزش به عهده داشته باشند.