بزرگنمایی:

متخصص بیماری‌های عفونی و رئیس بخش بیماری‌های عفونی بیمارستان امام خمینی گفت: ممکن است داروهای گیاهی خوب باشند. اما مسیری که ما پیش گرفته‌ایم، غلط است.?

دکتر حمید عمادی، متخصص بیماری‌های عفونی و رئیس بخش بیماری‌های عفونی بیمارستان امام خمینی درخصوص کارایی داروهای گیاهی مجوز گرفته از سازمان غذا و دارو می‌گوید: «دارو‌های گیاهی در همه‌جای دنیا وجود دارد و بسیاری از دارو‌هایی هم که امروزه از آن‌ها استفاده می‌کنیم، منشأ گیاهی دارند. به عنوان مثال قرص دیگوگسین که برای بیماری‌های قلبی مورد استفاده قرار می‌گیرد، منشأ آن گیاه انگشتانه است. یا دارویی برای درمان مالاریا به نام آرتسونات داریم که نوعی داروی علفی چینی بوده است.

بنابراین، دارو‌های گیاهی می‌توانند مؤثر باشند. اما اشکالی که وجود دارد، این است که برخی دارو‌های گیاهی از سوی برخی افراد غیرمتخصص تولید می‌شوند. البته در حال حاضر، چند داروی گیاهی در دانشگاه‌های بزرگ مانند دانشگاه علوم پزشکی تهران، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، دانشگاه علوم پزشکی ایران و دانشکده‌های طب سنتی تولید می‌شوند که روی همین امر تمرکز دارند و دارو‌های گیاهی را به روش‌های علمی و امروزی بررسی و اثربخشی آن‌ها را مشخص کنند. اما هنوز این دانشکده‌ها چنان که باید و شاید فعال نیستند. بنابراین، من به عنوان پزشکی که بیماران مبتلا به کووید-19 را ویزیت و درمان می‌کنم، هنوز ناچارم از دارو‌های شیمیایی برای تجویز استفاده کنم. چون از دارو‌های گیاهی اطلاعی ندارم و این دانشکده‌ها هنوز نتوانسته‌اند در جایگاهی که دارند، ظاهر شوند.

این متخصص بیماری‌های عفونی ادامه می‌دهد: «من از محتوای دارو‌هایی که سازمان غذا و دارو معرفی کرده، اطلاع چندانی ندارم و نمی‌توانم بگویم تا چه اندازه می‌توانند مؤثر باشند. اما همیشه در لابه‌لای اتفاقات مثبت، عده‌ای شیاد هم هستند که از این آب گل‌آلود استفاده می‌کنند و کار‌هایی را به صورت غیرعلمی و غیرمنطقی به اسم گیاهان دارویی انجام می‌دهند و دارو‌های مضری را در اختیار مردم قرار می‌دهند. یکی از این دارو‌های مضر، تبلیغ استفاده از بخور جوش‌شیرین است که تبلیغات زیادی هم روی اثربخشی آن در جلوگیری از ابتلا به کرونا صورت گرفته است. این در حالی است که دانشکده طب سنتی، بار‌ها نسبت به مصرف آن هشدار داده و گفته است این ماده بسیار مشکل‌زاست. اما مردم همچنان از آن استفاده می‌کنند.

بنابراین، ما شاهد جدایی بین پزشکی سنتی با پزشکی روز هستیم و نمی‌توانیم ارتباط درستی با هم داشته باشیم. البته ممکن است این داروها، دارو‌های خوبی هم باشند و من قصد نفی کارایی آن‌ها را ندارم. اما نقطه ضعفی که وجود دارد این است که برای مثال، برخی دارو‌ها را با عناوین خاصی معرفی کرده‌اند که با توجه به عوارض احتمالی، ممکن است اعتماد مردم را نشانه بگیرد که این در واقع مصداق شیادی و کلاهبرداری است.

دکتر عمادی در ادامه تأکید می‌کند: «ممکن است این داروها، دارو‌های خوبی باشند. اما مسیری که ما پیش گرفته‌ایم، غلط است؛ پزشکان اعتقادی به اثربخشی این قبیل دارو‌ها ندارند و معتقدند دروغی بیش نیست. اما از سوی دیگر، پزشکان سنتی به مصرف دارو‌های گیاهی تأکید می‌کنند. در این میان هم افراد متخصص باید روی این دارو‌ها نظر دهند. برای مثال یکی از همین دارو‌ها با عنوان اسپری دهانی PHR160، تا جایی که اطلاع دارم، دارویی خلط‌آور است و برای بیمارانی که دارای خلط غلیظ بوده و قادر به دفع آن نیستند، به رقیق و آبکی‌کردن خلط کمک می‌کند. اما معادل این دارو، دارو‌هایی مانند «استیل سیستئین» یا «بروم هگزین» وجود دارند که این اسپری هم مانند آن‌ها عمل می‌کند. البته منظور از این حرف، نادیده گرفتن زحمات محققان ما نیست. اما این دارو برای درمان بیماران کرونایی جایی ندارد و در مقایسه با دارو‌های موجود قیمت به مراتب بالاتری هم دارد و بیماران می‌توانند با هزینه کمتر، داروی دیگری را استفاده کنند. از طرف دیگر، بیماران مبتلا به کرونا عمدتا خلط ندارند و سرفه‌هایشان خشک است. فقط مبتلایانی که قبل از ابتلا سیگاری بوده و مبتلا به بیماری‌های انسدادی ریه بوده‌اند، خلط دارند.

رئیس بخش عفونی بیمارستان امام خمینی در ادامه می‌گوید: «زمانی که فردی ادعای تولید یک داروی شیمیایی را می‌کند، ابتدا این دارو را روی تعداد کمی از افراد آزمایش می‌کنند و در صورت بی‌خطر بودن، اثربخشی و عوارض احتمالی آن را بررسی می‌کنند و به طورکلی در چند مرحله، تلاش می‌کنند اثربخشی این دارو را تأیید یا رد کنند. این روشی است که در حال حاضر در تمام دنیا روی واکسن‌ها و دارو‌های تولید‌شده انجام می‌دهند. قطعا محققانی که وابسته به دانشکده طب سنتی هستند، باید با توجه به همین روش‌ها و علم روز، این دارو‌های گیاهی را آزمایش کنند. در صورت مؤثر و بی‌خطر بودن داروها، این افتخار بزرگی است که کشور ما در تولید دارویی برای کووید-19 فعالانه عمل کند.

تحقیقات دارو‌های گیاهی جهانی است
این متخصص عفونی با اشاره به تلاش دانشمندان دنیا در ساخت دارو‌های گیاهی برای کرونا گفت: «در همه جای دنیا تحقیق و مطالعه روی گیاهان دارویی در حال انجام است و از همه بارزتر در کشور چین این کار با جدیت دنبال می‌شود. در تمام کشور‌های دنیا، پزشکی سنتی از اهمیت بالایی برخوردار است. برای مثال، داروی آرتسونات ابتدا یک گیاه علفی بوده و به مرور به دلیل تأثیر زیادی که داشت به عنوان درمان مالاریا شناخته شد. به طوری که حالا به عنوان خط اول درمان مالاریا در کل دنیا شناخته می‌شود. به حدی که حتی تولیدکننده این دارو برنده جایزه نوبل شد. موفقیت این دارو هم مانند دیگر دارو‌ها با روش‌های کارآزمایی بالینی متعدد صورت گرفت. همه افرادی هم که در حال حاضر روی دارو‌های گیاهی کار می‌کنند، باید با ارتباط با محققان دانشکده‌های پزشکی و با روش‌مندی علمی فعالیت کنند.»