آخرین مطالب

یادداشت مهری کیانوش راد بر کتاب در مسیر پیامبری

مولانا و مسیر پیامبری فرهنگی - اجتماعی - خوزستان - تاریخ

مولانا و مسیر پیامبری

  بزرگنمایی:
برای بسیاری از مردم از گذشته ها ی دور تا کنون دشوار است ، که بپذیرند ، به یک انسان عادی از جانب خدایی نادیده و برای هدایت انسان ، دستوراتی صادر بشود. شما چه فکر می کنید، آیا در طول تاریخ : خدا از طریق وحی ، انتخابگر پیامبران بوده است ؟ یا خدا و پیامبری ساخته ی ذهن و نیاز انسان است؟

یادداشت/ 

✍️مهری کیانوش راد 

*جزو یک رو نیست پیوسته به کل / 
ور نه خود باطل بدی بعث رسل .

برای بسیاری از مردم از گذشته ها ی دور تا کنون دشوار است ، که بپذیرند ، به یک انسان عادی از جانب خدایی نادیده و برای هدایت انسان  ، دستوراتی صادر بشود.
شما چه فکر می کنید، آیا در طول تاریخ :
خدا از طریق وحی ، انتخابگر پیامبران بوده است ؟
یا خدا و پیامبری ساخته ی ذهن و نیاز انسان است؟ 

نویسنده  ی کتاب مسیر پیامبری مدعی است ، که خدا ساخته ذهن انسان است و از جانب خدا هیچ دستوری برای بشر نیامده است و راه پیامبری بر همه گشاده است ، یعنی هرکس می تواند ادعای پیغمبری کند.

باید اعتراف کنم ، آغازگر بحث جدلی نیستم ، زیرا نویسنده حرف تازه ای را مطرح نکرده  است ، این نگرش ، سابقه ای دیرینه و تاریخی دارد . 
در کنار هر پیامبری ، کسانی بوده اند ؛ که به دلایلی مشابه ، وحی به پیامبران را انکار و پیامبران  را کسانی می دانسته اند ، که گاه با طرح  سخنان خود و یا با کسب علم از دیگران ، خود را صاحب وحی معرفی کرده اند .
 قرآن وظیفه ی پاسخگویی را در 
 طول تاریخ طولانی که از پیامبری آخرین پیامبر گذشته است ، به عهده گرفته است .
در طول تاریخ ، کسانی نیز پاسخگو بوده اند.
اما پرسشی ذهن مرا درگیر خود کرد ، باید پاسخی پیدا می کردم ؛
اگر هرکس می تواند مسیر پیامبری را طی و پیامبر باشد ، 
دنیا چه آشفته بازاری خواهد بود؟و پرسش مهم تر از آن این بود ؛ که کسانی که بزرگانی آنان را در حد پیامبری می دانستند ؛ چرا هیچ گاه چنین ادعایی نکردند ؟ 
  با خود اندیشه کردم ، بین انسان هایی که می شناسم، به چه کسی می توان استناد کرد ، که شایستگی ادعا کردن پیامبری را داشته باشد ؟
کسی بود ، که معرفت شناسی و انسان گرایی او جهان را خیره کرده است  و حجم عظیم  سروده های او اعجاب انگیز است . آن فرد ، کسی جز ، مولانا جلال الدین نمی توانست باشد.
در شرح مثنوی که به وسیله و قلم عابدین پاشا و منسوب به عبدالرحمان جامی ، برای نخستین بار در سال 1886 م ، 1286 ق به چاپ رسید، از زبان عبدالرحمان جامی در قرن نهم ، ملقب به خاتم الشعرا ، ادیب ، موسیقیدان و صوفی نامدار ایرانی و خلیفه ی طریقت نقشبندیه ،  در باره مولانا نقل می کند ، که : 

«آن فریدون جهان معنوی / 
بس بود برهان ذاتش مثنوی .
من چه گویم وصف آن عالی جناب/ 
نیست پیغمبر ولی دارد کتاب.»

دو قرن بعد ،  در قرن یازدهم ، فقیه ، محدث ، حکیم ، ریاضی دان ، معمار  و دارای بالاترین مقام منصب رسمی صفویه ، شیخ الاسلام شیخ بهایی ، با استفاده از ابیات عبدالرحمان جامی گفت: 

«من نمی گویم که آن عالی جناب / 
بود پیغمبر ، ولی دارد کتاب 
مثنوی او چون قرآن مدل / 
هادی بعضی و بعضی را مضل .»

پرسش من این بود :
چرا مولانا، ادعای پیامبری نکرد ؟ 
چرا مولانا چون بندگان ، تسلیم وحی محمد مصطفی بود ؟ 
مولانا چه دیدگاهی در باره مسیر پیامبری داشت؟ 

به دنبال این پرسش ها ، پاسخ هایی چهره نشان داد .

مولانا در مثنوی ، دفتر اول بیتی دارد ، که نشانگر اعتقاد او از «مسیر پیامبری»  است .

*جزو  یک  رو  نیست پیوسته به کل /
ور  نه  خود باطل بدی بعث رسل .

در این بیت  از یک طرف نظریه ی وحدت وجود را به نقادی می کشاند ، از سویی دیگر بعثت انبیا را از جانب خدا می داند و لاجرم وحی نیز از همان سوی جاری می شود که انتخاب پیامبری صورت گرفته است .
در توصیف وحی در فیه مافیه معتقد است : چون پیامبر مست شدی و بی خودْ سخن گفتی ، گفتی: قال الله.

آخر از روی صورت ، زبان او 
می گفت ، اما او در میان نبود .
گوینده در حقیقت حق بود ...
حق از صوت و حرف منزه است.
سخن او بیرون حرف و صوت است ؛ اما سخن خود را از هر حرفی و صوتی و از هر زبانی که خواهد روان کند ...

در کاروانسرا ها بر سر حوض ، مرد سنگین یا مرغ سنگین نهند ، از دهان ایشان آب می آید و در حوض می ریزد ، همه ی عاقلان دانند که آب از دهان مرغ سنگین نمی آید ، از جای دگر می آید .»
مولانا وحی را مانند آبی می داند که از  دهان پیامبر جاری  می شود .
از نظر مولانا همان طور که عاقلان می دانند ، زایش آب از مجسمه ی مرد سنگی یا مرغ سنگی نیست ، می دانند برخی سخنان پیامبران که نام وحی به آن سخنان اطلاق می شود ، با سخن عادی پیامبر  متفاوت و گوینده ی آن سخنان ، خالق است نه بنده .
به دلیل همین بینش است ؛ که مولانا با وجود همه دانایی و معرفت خویش ، ادعای پیامبری نمی کند و باور می کند ، که : 

*مطلق آن آواز خود از شه بود / 
گرچه از حلقوم عبدالله بود.

در نگاه و دل مولانا پیام آور وحی جایگاهی بس رفیع دارد ، به گونه ای که هیچ کس با او برابری نمی کند ، زیرا سخن از دوست دارد و رنگ و بوی او را به خود گرفته است .

در مثنوی دلیل پیامبری پیامبران را ذکر می کند ؛ که : 

*چون خدا اندر  نیاید در عیان / نایب حق اند این پیغمبران .
*نه غلط گفتم که نایب یا منوب/
گر،دو،پنداری، قبیح آید نه خوب.

 در فیه مافیه پیامبر را این گونه توصیف می کند : 
«پیغمبر عظیم متواضع بود ؛ زیرا که همه ی میوه های عالم ، اول و آخر بر او جمع بود ، لاجرم از همه متواضع تر بود...»
و در سروده های خود ، نهایت تعظیم را می کند ، که برگزیده ی خداست :

*ای رسول ما تو جادو نیستی /صادق و هم خرقه ی موسیستی.
*هست قرآن مر تو را همچون عصا / 
کفرها را در کشد چون اژدها .
*نام احمد چون حصاری شد حصین / 
تا چه باشد ذات آن روح الامین .
*گر نبودی کوشش احمد تو هم / می پرستیدی چو اجدادت صنم .

با توجه به دیدگاه مولانا باید گفت : 
مولانا میسر پیامبری را یک سویه می داند ، از سوی خدا به سوی گزیده ی بندگانش.

از نظر مولانا :
نه خدا مخلوق ذهن پیامبر است و  نه هر کسی می تواند ردای پیامبری را بر تن کند .
به دلیل همین باور است که پیامبر و البته همه ی پیامبران ، در دل و جان مولانا ، جایگاهی بس رفیع دارند .
نام احمد ، نام جمله انبیاست 

چون که صد آمد ، نود هم پیش ماست ./ انتهای پیام

# بهمن 1400


نظرات شما

admin-magz

گوهری

آفرین بر قلم نقادتان که جراحی می کند لایه لایه بررسی میکند ، مرهم می نهد و بهبود یافته و سلامت تحویل میدهد . باشد تا خانم وسمقی در کتابش تدبری دوباره داشته باشد .

۱۴۰۰/۱۱/۱۰

admin-magz

نوشین نجفیان

سلام مثل همیشه عالی و کامل. قانع کننده و محکم.

۱۴۰۰/۱۱/۱۰

admin-magz

آذین

سلام و عرض ادب هر بار که میخونم مطالب جدیدتری در ذهنم باز میشه برای تحقیق بیشتر، حقیقتا شما نویسنده و منتقد برجسته و توانمندی هستین که خدا رو برای وجودتون باید هزاران بار شکر کرد، الهی شکر برای داشتنتون❤🙏

۱۴۰۰/۱۱/۱۰

admin-magz

نوشین نجفیان

مثل همیشه عالی بود. * بسیار محکم و قانع کننده *

۱۴۰۰/۱۱/۱۰

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield

lastnews

پاکستان: هیچ نظامی یا غیرنظامی ایرانی هدف قرار نگرفتند

رئیس‌جمهور در دیدار اقشار و منتخبین شهرستان فیروزکوه: دولت به دنبال اولویت‌بندی کمبودها و مشکلات و سپس حل آن‌هاست

پیام مهدی طارمی برای مردم فلسطین

امیرعبداللهیان: هیچ تعارفی با طرف‌های تروریستی در پاکستان و عراق نداریم

اقدام دولت برای حمایت از مستمری‌بگیران

بهره‌مندی هنرستانیها از یک ماه کسری خدمت «سربازی»

یارانه یک میلیونی برای کودکان دارای اختلال رشد 5 دهک اول/ارزیابی 3 ماهه وضعیت رشد کودکان

وزیر دفاع : روسیه باید موضوع تمامیت ارضی ایران را رعایت کند

پالایشگاه‌های چینی برای خرید نفت ارزان راه افتادند

بازار سرمایه و کنترل تورم و نقدینگی و رشد تولید به قلم دکتر جواد درواری

تدوین تله فیلم *خط قرمز*به تهیه کنندگی عباس جاهد در استان اردبیل به پایان رسید

توافق نهایی با هند برای توسعه بندر چابهار

گزارش شرکت مالک نفت‌کش توقیف‌شده آمریکایی از وضع سلامتی گروه کارکنان آن در ایران

در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با وزیر خارجه هند امیرعبداللهیان اعلام کرد: هشدار ایران به آمریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی

از سرگیری مرمت پل‌بند تاریخی لشکر شوشتر

امیرعبداللهیان: محاسبه رژیم اسراییل در مورد حماس غلط بود/ به نیروهای مقاومت دستور نمی‌دهیم

مرگ دانشمند ایرانی در یک حادثه

ثبت بالاترین مقدار تولید نفت ایران پس از تحریم‌ها

حذف یارانه تعدادی از یارانه بگیران در دی ماه/ ماجرا چیست؟

تراکتور به دور از حواشی به سمت موفقیت

مصرف سرانه نان در کشور سالی 170 کیلوگرم؛ نان ناسالم چه بلایی سر بدن می‌آورد؟

ویتامین‌ها از طریق مکمل‌ها تأمین نمی‌شوند

ابطال شرط سنی ورود به دانشگاه فرهنگیان از سوی دیوان عدالت اداری

ارتش آمریکا: 16 نقطه یمن را هدف قرار دادیم

آیا شما یک آدم سمّی هستید

واکاوی یک تراژدی / نابغه ای در لجنزار

آغاز جلسه دادگاه لاهه برای پرونده نسل‌کشی رژیم صهیونیستی در غزه

ارتش یک نفتکش آمریکایی را در دریای عمان توقیف کرد

همدان پایتخت گردشگری آسیا شد

مدیرعامل مرکز مبادله طلا و ارز خبر داد تخصیص اسکناس کشور مبدأ به مسافران تا عید نوروز

طرح آمریکا برای منطقه «بعد از جنگ غزه» با همکاری عربستان

فرصت 2 ماهه بانک مرکزی برای کاهش رشد پایه پولی و نقدینگی

اولین نشست کمیته فلسطین APA رئیس پارلمان کشورهای عربی: ساکنان در برابر جنایات رژیم صهیونیستی شریک جرم هستند

استارت پروژه «نبیل باهویی ٢» با حضور برانکو

وزیر کشور: انفجار تروریستی در کرمان خارج از رینگ حفاظتی مراسم بود

ادغام تعرفه رای دو انتخابات 1402

211 شیء تاریخی ایران در چین

طرح جامع مدیریت دریاچه نمک به تصویب رسید مخبر: دولت با جدیت به دنبال حل مشکلات حمل و نقل عمومی است

رهبر انقلاب در دیدار هزاران نفر از مردم قم: دشمن سیاست «بیرون کشاندن مردم ایران از صحنه» را پیگیری می‌کند

تعلیق از خدمت 4 کارمند شهرداری دزفول

آخرین وضعیت ثبت‌نام در کاروان‌های حج

استفاده از معلم آقا در دبیرستان‌های دخترانه؛ نیازمند مجوز/ تعیین تکلیف مدیران زن مدارس پسرانه

ماجرای ارسال پیامک برای متقاضیان شیرخشک

دبیر هیات بادبانی استان هرمزگان: گسترش گردشگری ورزش‌های دریایی در هرمزگان یک ضرورت است

آغاز دور جدید گرانفروشی بلیت هواپیما؛ بلیت هواپیما به نرخ مصوب نیست

قوه قضاییه: حکم بخش دوم پرونده هواپیمای اوکراینی صادر شد/ متهم ردیف اول بازداشت است

کشف شیشه و هیروئین از یک خودروی سواری در هندیجان

بارورسازی ابر‌ها برای کشوری وسیع همچون ایران اجرایی و عملی نیست

کنعانی: مسئله دریای سرخ معلول است؛ علت نیست/ تدوین سند همکاری با روسیه در گام‌های نهایی است

اختلاف نظر درباره بدهی 100 میلیارد دلاری