نوروزخوانی در پارک گفتگو (ویدیو )
بزرگنمایی:
نوروز خوانی یا بهارخوانی یا ساونگ خوانی، گونهای از آوازخوانی است که در گذشته در کل ایران رواج داشتهاست. خاستگاه این گونه آوازخوانی بیشتر در استان مازندران بودهاست و در حال حاضر این مراسم به صورت محدود در برخی نقاط مازندران برگزار میشود.[۱][۲] این آیین، به خصوص در دو سوی البرز (مازندران، گیلان، کومش و طالقان) به وفور یافت میشود و در حقیقت، بخش مهمی از موسیقی، دو سوی البرز را تشکیل میدهد.[۳]
نوروزخوانی در پارک گفتگو
نوروزخوانی
نوروز خوانی یا بهارخوانی یا ساونگ خوانی، گونهای از آوازخوانی است که در گذشته در کل ایران رواج داشتهاست. خاستگاه این گونه آوازخوانی بیشتر در استان مازندران بودهاست و در حال حاضر این مراسم به صورت محدود در برخی نقاط مازندران برگزار میشود.[1][2] این آیین، به خصوص در دو سوی البرز (مازندران، گیلان، کومش و طالقان) به وفور یافت میشود و در حقیقت، بخش مهمی از موسیقی، دو سوی البرز را تشکیل میدهد.[3]
محتویات
1 تاریخچه
2 شیوه
3 میراث
4 نگارخانه
5 جستارهای وابسته
6 منابع
7 پیوند به بیرون
تاریخچه
پیشینه این گونه آواز مربوط به دوران قبل از اسلام میباشد که در بعضی از کتب نزدیک به دین زرتشتی و در ستایش اهورا مزدا و همچنین در توصیف طبیعت و زیبایی فصل بهار و ستایش شاهان و امیران آمده است. بعد از ورود اسلام و مذهب شیعه این گونه آواز با مفاهیم مذهبی و روایات اسلامی آمیخته شدند.[1][4] دربارهٔ نوروزی خوانی برای نخستین بار الکساندر خوتسکو ایرانشناس روسی در سال 1842 در کتابی در مورد فرهنگ و گویشهای شمال ایران که در لندن به چاپ رسیده اشاره شدهاست.[5][2]
شیوه
در نوروز خوانی افرادی که به آنها نوروز خوان گفته میشدهاست پیش از آغاز فصل بهار به صورت دورهگردی به شهرها و روستاهای مختلف میرفتند و اشعاری در مدح بهار یا با ذکر مفاهیم مذهبی به صورت بداهه یا از روی حافظه میخواندند. این اشعار به زبان فارسی یا زبانهای محلی بودهاست و پس از اسلام اغلب پس از ستایش خدا در مدح امامان شیعه گفته میشدهاست. این اشعار بیشتر به صورت ترجیع بند بوده و توسط یک یا چند شخص همزمان خوانده میشدهاست.[4][6][2]
میراث
در برخی مناطق، نوروزخوان نمیتوانستند از مردم انعامی بگیرند، پس به مهاجرت میکردند تا در منطقهای دیگر به انجام آیین بپردازند. تسلط نوروزخوانان کومش به زبان طبری و نوروزخوانان طالقان به گیلکی و طبری، باعث حضور آنان در گیلان و مازندران، میشد. این مسئله سبب انتقال بخشی از فرهنگ شفاهی و سنتهای موسیقی در دو سوی رشتهکوه البرز بودهاست.[7]
نوازندگان - کیومرث طهرانی وصفر جعفرآبادی
محمد رشیدپور - عکاس و خبرنگارصبح ملت نیوز