دیگر نباید انتظار داشته باشیم روابط عراق با ایران مانند قبل باشد؛ آنها دنبال بی طرفی اند
بزرگنمایی:
علیرضا
مجیدی کارشناس مسائل عراق نوشت: الان دولتی در عراق تشکیل شده که به این
نتیجه رسیده که در سیاست خارجی باید همان خط «حیاد» یا بی‌طرفی دولتی در
کشمکش‌های سیاسی و بین‌المللی را دنبال کند.
این کارشناس
مسائل عراق گفت: «در عراق اصطلاحی وجود دارد به نام عمق عربی. تقویت عمق
عربی جای ایران را تنگ نمی‌کند. چون عراق کشوری است که به لحاظ اجتماعی،
فرهنگی و به لحاظ جغرافیایی پیوند عمیقی با ایران دارد.»
وی افزود: «ما در کشور 30 میلیونی عراق نزدیک 2 و نیم میلیون نفر جمعیتی
داریم که یا در ایران زندگی کردند یا متولد شده‌اند؛ نزدیک به 60 تا
65درصد جمعیت کشور عراق با ایران هم مذهب هستند، عراق کشوری است که در 18
سال گذشته، طول مرز مشترکش با ایران از امن‌ترین مرزهایش بوده است. به این
معنا که طی 18 سال اخیر هیچ‌کدام از مرزهایش با عربستان ،سوریه و ترکیه
همواره امن نبوده ولی مرزش با ایران همواره امن بوده است. ما داریم از
کشوری صحبت می‌کنیم که حجم مسافرت‌های طرفینشان سالانه بالغ بر 3 میلیون
نفر است. بنابراین اینها پیوندهایی است که به این راحتی نمی‌توان نادیده
گرفت، جدا از بحث‌های تاریخی و امنیتی که داریم این یک پیوند اجتماعی بسیار
عمیق است.»مجیدی ادامه داد: «نکته‌ای که وجود دارد این است که بغداد در
کنار این مسائل، آن عمق عربی قدرت بازیگری را هم در عرصه اقتصاد و هم در
سیاست به او می‌دهد، آن هم بدون اینکه جای ایران تنگ شود. این عمق عربی
توان عراق را هم بیشتر می‌کند تا در جایی که ایران نیاز دارد، مثل قضیه
بهبود روابط با کشورهای عربی، بتواند کمک کار ما شود.»
بی‌طرفی تثبیت شده
مجیدی در پاسخ به پرسشی مبنی بر فاصله‌گیری عراق از ایران،گفت:«یک نگاه
این است که عراق را به عنوان یکی از اجزای محور مقاومت،تابع ایران تعریف
کنیم و یک نگاه دیگر این است که می‌گوید عراق نسبت به محورهای اصلی در
منطقه، در عین اینکه با همه همسایگانش روابط حسنه داشته، بی‌طرف باشد. نگاه
اول حد فاصل سال 2006 تا 2014 دنبال شده است و نگاه دوم هم از سال 2016 در
بغداد دنبال شده و تقریبا موضوعی تثبیت شده است که به علل متعددی نمی‌توان
این نقش را تغییر داد. مبنای دیپلماسی بغداد آن چیزی است که عنوانش را به
عربی «حیاد» می‌گویند. این مهم تثبیت شده و سیاست جاری بغداد است و از نیمه
دولت آقای عبادی تاکنون همین خط را دنبال کرده‌اند.»
حیاد منافع ایران را هم تامین می‌کند
عضو اندیشکده جریان با تاکید بر اینکه برای جمهوری اسلامی، متناسب با
منافع ملی ایران، دنبال کردن خط دوم بهتر است، گفت: «علت این است که
فرصت‌های بیشتری برای تامین منافع ملی در سطح منطقه ایجاد می‌کند، چون از
مزایای خط دوم یعنی حیاد این است که عراق می‌تواند یک پل و دروازه ارتباطی
مناسب برای کاهش تنش میان ایران و کشورهای عربی باشد. حتی در میان‌مدت
می‌تواند مولد سطحی از همگرایی و همکاری بین ایران و جهان عرب باشد. به
بیانی ساده‌تر ما با این سوال مواجه هستیم که عراقی که تابع ما باشد
می‌تواند منافع ملی ما را تامین کند یا عراقی که پیشران بهبود رابطه ایران
با جهان عرب باشد؟ در پاسخ باید گفت که قطعا حالت دوم بهتر می‌تواند تامین
کند اما بغداد در صورتی می‌تواند این نقش را ایفا کند که مبنای سیاست
خارجی‌اش در بی‌طرفی باشد.»
مجیدی در پایان با بیان اینکه عراقی که به عمق عربی ارتباط بیشتر و
عمیق‌تری داشته باشد، می‌تواند برای جمهوری اسلامی هم منافع بیشتری ایجاد
کند، تاکید کرد: «الان دولتی در عراق تشکیل شده که حداقل در کوتاه‌مدت بعید
است دیگر دولتی تا این حد همسو با مقاومت تشکیل شود. با این حال این دولت
هم به این نتیجه رسیده که در سیاست خارجی باید همان خط «حیاد» را دنبال
کند. این نشان می‌دهد که ما باید بپذیریم که این موضوع در عراق تثبیت شده و
هیچ وقت توقع تعریف عراق در حد یک عضو محور مقاومت را انتظار نداشته
باشیم. این واقعیت را باید بپذیریم که عراق جدید عراقی است که با کشورهای
عربی رابطه خوبی دارد.»