بزرگنمایی:

سال آینده یارانه نقدی پرداخت می‌شود یا کالابرگ؟

وزیر اقتصاد خبر داد: یارانه نقدی در سال 1402 حذف نمی‌شود و کالابرگ الکترونیک تا پایان اسفندماه در دسترس همه مردم قرار خواهد گرفت.

 در حالی امروز احسان خاندوزی- سخنگوی دولت- به تشریح وضعیت اقتصادی ایران پرداخت که در بخشی از سخنان خود به سیاست‌های حمایتی دولت سیزدهم در سال آینده اشاره کرد. آنگونه که او تاکید کرده یارانه نقدی در سال 1402 حذف نمی‌شود و کالابرگ الکترونیک تا پایان اسفندماه در دسترس همه مردم قرار خواهد گرفت.

طبق اظهارات سخنگوی دولت، یارانه نقدی در سال آینده هم به حساب سرپرستان خانوار واریز می‌شود. در ضمن، در این طرح اعتبار کلیه خانوارهای یارانه‌بگیر شارژ شده و آنان می‌توانند یک ماه زودتر از دریافت یارانه نقدی، از این اعتبار جهت خرید 10 قلم کالای اساسی استفاده کنند. در صورت استفاده از این مزیت و خرید کالا از محل اعتبار یارانه، به ‌میزان اعتبار استفاده‌شده از یارانه ماه بعد خانوار کسر و مابقی به‌صورت نقدی، در موعد مقرر واریز یارانه به حساب سرپرست خانوار واریز خواهد شد.

کاهش ارزش یارانه بر اثر تورم
پیشتر هم در لایحه بودجه 1402 آمده بود که قرار است یارانه نقدی ثابت بماند. این جمله یعنی همان یارانه 300 و 400 هزار تومانی به حساب سرپرستان خانوار واریز خواهد شد. این در شرایطی است که طبق محاسبات انجام شده، در نتیجه تورم بالای 50 درصد، در حال حاضر ارزش واقعی یارانه نقدی به 100 هزار تومان تقلیل یافته است. پیش‌بینی‌ها از ادامه روند صعودی تورم برای دو سال آینده حکایت دارد و در این صورت ارزش یارانه نیز کمتر و کمتر خواهد شد.

افزون بر این، در حالی یارانه نقدی ثابت مانده که در سال 1402 قرار نیست حقوق کارمندان افزایش چشمگیری داشته باشد. آنطور که در لایحه آمده و به تازگی هم توسط نمایندگان مجلس به تصویب رسیده، حقوق تنها با افزایش 20 درصدی به حدود هشت میلیون تومان خواهد رسید. اگر نگاهی نیز به رشد درآمدهای مالیاتی در بودجه داشته باشیم، نگرانی‌ها از این بابت که قرار است وزن سنگین مالیات بر دوش حداقلی‌بگیران باشد، افزایش خواهد یافت.

یارانه ثابت می‌ماند
هرچند ارزش یارانه نقدی در وضعیت کنونی اقتصاد ایران بسیار کاهش پیدا کرده، اما از آنجایی که درصد کسانی که در نتیجه تلاطمات اقتصادی به طبقات پایین‌تر اقتصادی سقوط کرده‌اند افزایش یافته و در نتیجه آنها نگران حذف همین مبلغ اندک هستند تا حداقل دوای یکی از دردهای آنها باشد.

از آنجایی که در بهمن ماه امسال هم واریز یارانه نقدی بدون حاشیه نبود- براساس پیگیری‌های تجارت‌نیوز به دلیل اختلال در سامانه تعدادی از بانک‌ها، یارانه گروهی از یارانه‌بگیران با تاخیر زیاد واریز شد و مبلغ یارانه گروهی دیگر هم کمتر از ماه قبل بود- این نگرانی افزایش یافته بود که ممکن است یارانه نقدی تعدادی از یارانه‌بگیران حذف شده باشد. اما وزیر اقتصاد امروز در سخنان خود بر این موضوع تاکید کرد که قرار نیست شاهد چنین اتفاقی در سال آینده باشیم.

از رد یارانه تا پیشنهاد حذف گروهی از یارانه‌بگیران
از گذشته تا کنون، انتقادات فراوانی به سیاست یارانه نقدی مطرح شده است. عده‌ای این سیاست را به کل رد کرده و معتقدند دوره پول‌پاشی به سر آمده و بهتر است دولت راهکارهای حمایتی دیگری مثل توانمندسازی خانوار را در پیش بگیرد. عده‌ای دیگر اما اجرای این طرح‌ها را به صورت توامان مانعه‌الجمع نمی‌دانند. ولی تاکید آنها بر این نکته است که باید در شیوه پرداخت یارانه نقدی تجدیدنظر صورت بگیرد. یکی از روش‌های پیشنهادی این است که به همه افراد یارانه داده نشود.

بدین ترتیب، کسانی که خود را نیازمند می‌دانند به سازمان‌های حمایتی مراجعه کنند و اگر نیازمند بودن آنها ثابت شد، پرداخت یارانه به آنها ادامه یابد. در صورتی که به‌عنوان نیازمند شناسایی نشدند هم منابعی که در نتیجه ریزش آنها از صف یارانه‌بگیران به دست می‌آید صرف آموزش، درمان و غیره گروه‌های نیازمند شود که این همان بحث توانمندسازی است.

با وجود تمام این گفته‌ها، دولت گفته که قرار است یارانه نقدی برای سال آینده هم ثابت بماند و صحبتی از افزایش مبلغ یا شیوه پرداخت مطرح نکرده است.


  نوشین رشیدی نژاد