بزرگنمایی:

توسعه اولیه. فرآیند لجن فعال حدوداً در 1913 و در آزمایشگاه لاورنس در ماساچوست توسط کلارک و گیج (متکف و ادی، 1930) و توسط آردن و لاکت (1914) در مرکز کارهای فاضلاب دیوی هولم در منچستر انگلیس مطرح شد. فرآیند لجن فعال به این دلیل به این نام نامگذاری شد که در آن توده‌ای فعال از میکروارگانیسم‌ها تولید می‌شود که قادر به تثبیت مواد زائد در شرایط هوازی می‌باشند. در مخزن هوادهی، زمان تماس برای اختلاط و هوادهی فاضلاب ورودی با سوسپانسیون میکروبی که معمولاً به نام مواد جامد معلق در مخلوط آبی (MLSS) یا مواد جامد معلق فرار در مخلوط آبی (MLVSS) فراهم می‌شود. برای اختلاط و انتقال اکسیژن به داخل فرآیند از تجهیزات مکانیکی استفاده می‌شود

ویژگی­های باکتری­های رشته­­ ای. در رشد رشته­ ای، باکتری­ ها رشته­ هایی از ارگانیسم­های تک سلولی را به‌صورت اتصال سر به سر تشکیل داده و رشته­ها معمولاً خارج از فلوک لجن بیرون آمدگی دارند. این ساختار، برخلاف فلوک­های سنگین که خواص ته­نشینی خوبی دارند، دارای نسبت افزایشی سطح به جرم بوده که نتیجه آن ضعف در ته­نشینی است. روش­های پیشرفته شناسایی و طبقه­بندی باکتری­های رشته­ای در سیستم­های لجن فعال مورد شناسایی قرار گرفته­اند (ایکلبوم، 2000). اصول طبقه­بندی بر مبنای ریخت­شناسی (اندازه و شکل سلول‌ها، طول و شکل رشته­ها)، واکنش­های تغییر رنگ و ظرفیت سلولی پایه­ریزی شده است. ارگانیسم­های رشته­ای معمولی به‌صورت خلاصه در جدول 7-8 و همسو با شرایط بهره برداری مناسب با رشد آن‌ها ارائه شده است. شناسایی نوع خاص ارگانیسم­های رشته­ای می­تواند به شناسایی شرایط بهره برداری و یا طراحی مؤثر بر افزایش رشد آن‌ها منجر شود (جنکینز و همکاران، 2004). نمونه­های خوب و بد ته­نشینی فلوک حاوی باکتری­های رشته­ای در شکل 13-8 نشان داده شده است

مسائل عملیات فرآیند
فرآیندهای رشد معلق هوازی بدون مشکلات عملیاتی نیستند. دو مشکل عملیاتی مهم، حجیم شدن و کف کردن لجن است که در زیر مورد بحث قرار گرفته است.

حجیم شدن لجن. نگرانی اصلی در فرآیندهای لجن فعال با زلال­سازها برای جداسازی جامدات-مایعات، حفظ لجن با ته­نشینی مناسب است. هرچند بسته به پیکربندی مخزن لجن فعال، عوامل محیطی و شرایط عملیاتی، لجنی با ته­نشینی ضعیف یا لجن توده­ای می­تواند ایجاد شود. اصطلاح حجیم شدن از مشاهده این به ­دست می­آید که حجم توده معینی از لجن به هنگام ته­نشینی ضعیف، افزایش می­یابد. به همین دلیل از شاخص حجم لجن (SVI) به عنوان شاخص ویژگی­های ته­نشینی لجن استفاده می­شود. SVI به عنوان حجم (میلی­لیتر) اشغال شده به ازای هر گرم لجن ته­نشین شده پس از 30 دقیقه ته­نشینی در یک ظرف مدرج 1 تا 2 لیتری تعریف می­شود. شروع وضعیت حجیم شدگی و مشکلات احتمالی ته­نشینی در جداسازی ثقلی جامدات با مقادیر SVI بیش­تر از 150 میلی­لیتر بر گرم همخوانی دارد. اشکال دیگر آزمایش­های SVI در فصل 8 مورد بحث قرار گرفته است. در نهایت، لجن حجیم می­تواند منجر به غلظت­های بالای مواد جامد معلق پساب و عملکرد تصفیه ضعیف آن شود. بسیاری از شرایط حجیم با طیف گسترده­ای از باکتری­های رشته­ای همراه بوده که به صورت رشته­ای از سلول­های منفرد متصل با طول­های زیادی در خارج از لخته لجن فعال رشد می­کنند (جنکینز و همکاران، 2004).

سرفصل های مهم کتاب

فصــل 7 (مبانی تصفیه زیستی)

•  مروری بر تصفیه زیستی فاضلاب
•  ترکیب و طبقه بندی میکروارگانیسم‌ها
•  مقدمه ای بر سوخت و ساز میکروبی
•  رشد باکتریایی، انرژی و تخریب سلولی
• سینتیک رشد میکروبی
•   مدل‌سازی فرآیندهای تصفیه رشد معلق
•  حذف سوبسترا در فرآیند تصفیه رشد چسبیده
•  اکسایش هوازی
•  اکسایش زیستی نیتروژن غیرآلی
•  نیترات زدایی (ازت دهی)
•  اکسایش بی هوازی آمونیوم
• گازهای گلخانه ای ناشی از تغییر شکل زیستی نیتروژن
•  حذف زیستی ارتقا یافته فسفر
•  تخریب و اکسایش بی هوازی
•  حذف زیستی مؤلفه های ارگانیک سمی و وابسته به مواد
•  حذف زیستی ترکیبات آلی جزئی
•  حذف زیستی فلزات سنگین

فصــل 8 (فرآیندهای تصفیه زیستی رشد معلق)

•  مقدمه بر روی روند SLUDGE فعال
•  خصوصیات فاضلاب
•  اصول انتخاب، طراحی و کنترل فرآیند
•  انواع انتخاب‌گرها و ملاحظات طراحی
•  ملاحظات طراحی فرآیند لجن فعال
•  فرآیندهای حذف BOD و نیتریفیکاسیون
•  فرآیندهای حذف زیستی نیتروژن
•  فرآیندهایی برای حذف زیستی فسفر پیشرفته
•  طراحی مخزن هوادهی برای فرآیندهای لجن فعال
•  آنالیز جداسازی جامد-مایع برای فرآیند لجن فعال با زلال سازها
•  ملاحظات طراحی برای زلال سازهای ثانویه
•  جداسازی مواد جامد برای رآکتورهای زیستی غشایی

باسپاس از زحمات مهندس سید فخرالدین طاهرزاده موسویان ، امیر حضوری، معصومه واحدی، رامین شافعی نقلبری که با وقوف به حساسیت پروژه، نهایت تلاش خود را در راستای دقت و روانی متن، اهتمام داشته ­اند.

دفتر مرکزی انتشارات عطران:     66191000 -021
شماره تلگرام پشتیبانی (24 ساعته):  09108172896